ระบบเศรษฐกิจ

1. การเกษตร ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยมีกิจกรรมการเกษตรที่สำคัญได้แก่

1) ทำไร่ 1,319 ครัวเรือน

2) ทำนา 1,217 ครัวเรือน

3) เลี้ยงสัตว์ 856 ครัวเรือน

4) รับจ้าง 488 ครัวเรือน

5) ยางพารา 325 ครัวเรือน

ตามลำดับ ดังตารางที่ 4-2 

ตารางที่ 4-2 จำนวนครัวเรือนที่ประกอบอาชีพในตำบล จำแนกตามหมู่บ้าน

4.3.2 การเลี้ยงสัตว์ พบว่า ครัวเรือนเกษตรกรมีกิจกรรมการเลี้ยงสัตว์ ดังนี้

1) โคเนื้อ

2) ไก่พื้นเมือง

3) กระบือ

4) สุกร 

การเพาะปลูก

ผลจากการจัดเวทีชุมชน พบว่า จำนวนพื้นที่ทำการเกษตรและจำนวนเกษตรกรที่ปลูกพืชในปี พ.ศ. 2561 ของตำบลดงเย็น สามารถเรียงลำดับได้ดังนี้

1) อ้อยโรงงาน จำนวน 7,320 ไร่

2) ข้าว จำนวน 5,844 ไร่

3) ยางพารา จ านวน 3,941 ไร่

4) มันสำปะหลัง จำนวน 3,840 ไร่

5) ถั่วลิสง จำนวน 658 ไร่

ดังแสดงในตารางที่ 4-3 และภาพที่ 4-1 นอกจากนี้เกษตรกรยังมีการทำนาปรังในบ้างหมู่บ้านที่อยู่ใกล้แหล่งน้ำ

จากการจัดเวทีชุมชน เพื่อสอบถามรายได้-ต้นทุนกิจกรรมทางการเกษตรในตำบลดงเย็น พบว่าเมื่อจำแนก รายได้-ต้นทุน (ต่อไร่) ตามพืชหลักที่สำคัญในตำบลดงเย็น ตามที่ผู้นำชุมชนและเกษตรกรที่เข้าร่วมเวทีชุมชนได้ให้ข้อมูล ดังตารางที่ 4-4 สำหรับต้นทุนอ้อยโรงงานปลูกในปี พ.ศ.2561 จะมีต้นทุนเท่ากับ 7,692 บาทต่อไร่ แต่เมื่อรวมต้นทุน ตั้งแต่ปลูกปีแรกจนถึงปีสุดท้ายของการเก็บผลผลิตจะมีรายจ่ายรวม 2 ปี เท่ากับ 10,570 บาทต่อไร่ ยางพาราต้นทุนการ ดูแลรักษาและการเก็บเกี่ยวผลผลิตในปี พ.ศ.2561 มีค่าใช้จ่ายเท่ากับ 10,937 บาทต่อไร่ แต่เมื่อรวมต้นทุนตั้งแต่ปลูกปี แรกจนสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ในปีที่ 7 จะมีรายจ่ายรวมเท่ากับ 19,570 บาทต่อไร่ ในรายละเอียดดังภาคผนวก1 

รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือน

ประชากรในตำบลส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางการเกษตร รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือนจึงมาจากการประกอบอาชีพ ทางการเกษตรเป็นหลัก และมีประชากรบางส่วนประกอบอาชีพรับจ้าง ทั้งในและนอกภาคการเกษตร ซึ่งรายได้เฉลี่ยต่อ ครัวเรือนต่อปี คิดเป็น 40,222 บาท (การจัดเวทีชุมชนตำบลดงเย็น,20 กุมภาพันธ์ 2561)

แหล่งตลาดทางการเกษตร

เกษตรกรผู้ปลูกอ้อยโรงงานนำผลผลิตที่ได้ไปจำหน่ายที่โรงงานน้ำตาลสหเรือง จำกัด บ้านป่าหวาย ตำบล บางทรายใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร ส่วนเกษตรกรที่ปลูกข้าว นำผลผลิตไปจำหน่ายที่สหกรณ์การเกษตร อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร ส่วนยางพาราเกษตรกรนำผลผลิตไปจำหน่ายที่ตลาดประมูลยางพารานิคมคำสร้อย อำเภอนิคม คำสร้อย จังหวัดมุกดาหาร และจำหน่ายให้กับพ่อค้าที่มารับซื้อผลผลิตภายในตำบลดงเย็น ส่วนมันสำปะหลังได้นำไป จำหน่ายที่จุดรับซื้อมันสำปะหลังภายในตำบลดงเย็น ได้แก่ลานมันสำปะหลังสมหมายพาณิชย์ ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 6 7 และ 12 นครลานมัน ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 14 2 และ 9 เวียงจันทร์ลานมัน ตั้งอยู่หมู่ที่ 14 ตำบลดงเย็น อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร ส่วนถั่วลิสงและโคเนื้อมีพ่อค้าคนกลางมารับซื้อผลผลิตภายในตำบล